Waterstof dient net als andere gassen verwijderd te worden. Gassen verschillen erg van elkaar, de meeste zijn juist zwaarder dan lucht en als je kijkt naar stikstof en zuurstof, deze zijn helemaal niet ontvlambaar. Net als andere gassen zijn er ook aan het gebruik van waterstof risico’s verbonden. In Fase 1 van GROHW zijn alle mogelijke risico’s goed onderzocht en gevangen in verschillende oplossingen. Hierdoor zijn de risico’s erg klein. 

Afnemers kunnen waterstof, mits de juiste veiligheids maatregelen zijn geïnstalleerd is, veilig gebruiken.

Het geluid dat de demo opstelling produceert is minimaal. De ventilator op het dak produceert op 6 meter afstand zo’n 63 dB. 

Waterstofgas is een energiedrager, je kunt er dus behoorlijk wat energie uithalen. Uit onderzoek van Kiwa Technology blijkt dat waterstof praktisch even veilig is in het gebruik in huis als aardgas. Dit heeft er onder andere mee te maken dat waterstof zo licht en klein is, dat de concentratie in de lucht in een goed geventileerde ruimte veel sneller afneemt dan bij aardgas.

Om een goed antwoord te formuleren op deze vraag kijken we naar drie punten. 

1. Als we kijken naar de waterstof lekkage: binnen het GROHW project streven we naar het volledig lek dicht krijgen van de installatie. Dit controleren we met behulp van forming gas (5% H2 in stikstof) en een mobiele waterstof detector. Als we kijken naar de internationale standard ISO 22734 moet je voor dit soort installaties een klein lek aanhouden met een diameter van 0,1 mm2. Dit geeft bij een druk van 40 barg een lekkage van maximaal 0,1 m3/hr (omgerekend: 0,009 kg/hr). De ventilatie van de GROHW installatie is op deze standard gebaseerd. 
2. Als we kijken naar het purgen van N2 : kan er waterstof lekkage ontstaan bij het purgen van N2? Nadat de electrolyser stopt wordt de stack gespoeld met stikstof. De waterstof die hierbij aanwezig is wordt verwijderd en gepurged naar de atmosfeer. De geschatte lekkage is (bij 40 bar) circa 0,8 liter (0,000072 kg) per stop. 
3. Het broeikaseffect: waterstof is geen broeikasgas, maar heeft wel indirect invloed op het broeikaseffect. Dit effect is echter heel weinig. Om je een beeld te geven beschrijven we in het kort het effect. Per ppm (per miljoen doelen) waterstof (H2) in de atmosfeer wordt de half-life van methaan een jaar langer. Nu is de half-life van methaan 9,1 jaar (als we het vergelijken met CO2 is de half-life 100 jaar). Methaan geeft dus wel 84 keer een sterker broeikaseffect dan CO2. Het waterstof gehalte in de atmosfeer is op dit moment maar 0,6 ppm. Er moet dus behoorlijk veel waterstof bijkomen om iets te kunnen merken van het broeikaseffect dat veroorzaakt wordt door waterstof. Om bijvoorbeeld 1 ppm waterstof verhoging te krijgen in de atmosfeer moet er constant (dag én nacht) een jaar lang alle waterstof geproduceerd worden met een vermogen van 29820 MW, dat vervolgens in de atmosfeer geëmitteerd moet worden. In dat geval gaat de lifetime van methaan van 9,1 jaar naar 10,1 jaar. 
   Ten slotte moeten we niet vergeten dat bij het gebruik van groene H2 geen fossiele brandstoffen gebruikt worden, waardoor er geen sprake is van methaan emissie en geen CO2. 

Conclusie: het broeikaseffect veroorzaakt door waterstof is minimaal en erg abstract. 

De waterstof wordt vervoerd vanaf deproductielocatie ‘de Gasfabriek’ naar de eindgebruiker: op dit moment is dat de asfaltcentrale. Dit vervoer vindt plaats in een tubetrailer. Een tubetrailer is een vrachtwagen waarop tubes (grote lange flessen) horizontaal op zijn gestapeld. De tubetrailer komt aan bij de hoofdingang en rijdt vervolgens om het terrein heen om achteruit in te steken bij de waterstofopslaglocatie. Hier wordt de tubetrailer gevuld met waterstof. Als de tubetrailer vol is wordt deze afgekoppeld en rijdt hij verder rondom het terrein om via de zijingang naar de grote weg te gaan. In de tussentijd wordt de andere tubetrailer aangekoppeld en gevuld.

Groene waterstof is waterstof die afkomstig is uit een hernieuwbare bron en die is geproduceerd met duurzame energie. De twee voornaamste bronnen voor groene waterstof zijn zonne- en windenergie. De meeste waterstof wordt nu nog geproduceerd met behulp van fossiele brandstoffen. Waterstof is een energiedrager die als enige grondstof zuiver water nodig heeft. Lees hier meer over waterstof.

GROHW is uniek doordat er veel nieuwe kennis wordt verzameld over groene waterstof door verschillende partners. Van de productie tot het gebruik ervan. Samen zorgen we ervoor dat we deze kennis inmiddels hebben kunnen omzetten tot een demo-opstelling. Er wordt dus daadwerkelijk gerealiseerd. En dat is op dit punt ook uniek. Er worden nieuwe, innovatieve technieken gebruikt, zoals het gebruiken van de geproduceerde restwarmte. Daarnaast zorgen we ervoor dat de kennis die we opdoen verzamelen in een blauwdruk, zodat andere soortgelijke gebieden dit concept ook kunnen toepassen. Op die manier kunnen we gezamenlijk de energietransitie versnellen.

Om transparant en veilig te werken, heeft HanzeNet B.V. een eigen blockchain ontworpen die schaalbaar is. Het moet namelijk ook goed werken als er steeds meer deelnemers komen. De schaalbaarheid van ons op deze blockchain gebaseerde energiehandelssysteem vormde de basis van een afstudeerthesis bij de Universiteit Twente. Blockchain moet je zien als een keten van blokjes die een soort kluisje zijn, waarbij data als pakketjes door de keten gaan. Zodra alle deelnemers via hun HanzeBox transacties hebben goedgekeurd, gaan die in een kluisje en gaat die op slot: er kan niets meer gewijzigd worden. Je kan dus niet sjoemelen met blockchain. Het gebeurt allemaal automatisch via keuzes die je op de HanzeBox instelt. Die handelt vervolgens alles af. Elke buurt, wijk of industrieterrein krijgt een eigen blockchain zodat die heel snel en schaalbaar is.

Een belangrijke eigenschap van blockchain is dat de functionele werking (de spelregels voor het handelen) ook is vastgelegd in de blockchain. Deelnemers weten daardoor altijd zeker dat hun transacties op de juiste manier worden afgehandeld.

Het doel van de demonstratie is het realiseren van de losse bouwstenen, om deze vervolgens te integreren in één groen waterstofsysteem. De demonstratie is op technisch vlak geslaagd als de realisatie daadwerkelijk een feit is. Demonstreren betekent ook kennis opdoen, kennis delen en evaluatie van de resultaten. Deze inzichten hopen we vervolgens te kunnen vertalen naar de MW-schaal. 

Net als veel gemeenten en regio’s streeft de Gemeente Deventer ook naar het halen van klimaatdoelstellingen. Met dit traject is het een stapje dichterbij. Andere regio’s zouden hiervan kunnen leren om een zelfde soort traject op te starten, waarmee ook zij dichter bij die klimaatdoelstellingen kunnen komen. Daarnaast vergaren we met GROHW veel nieuwe kennis over waterstof, waar andere regio’s van kunnen leren. Als laatste reikt GROHW concrete bouwstenen voor het concept Smart Energy Hubs aan.

Dat heeft te maken met drie elementen: beschikbaarheid, kosten en kennis.

• Beschikbaarheid: op dit moment is er niet genoeg groene stroom, elektrolysers en/of brandstofcellen beschikbaar om de groene waterstof te produceren. Om hierop in te spelen wordt er nu al vol ingezet op het installeren van meer wind op zee en het bouwen van grote elektrolysers langs de kust. Daarnaast wordt er onderzocht hoe we waterstof kunnen transporteren en opslaan. Het huidige aardgasnet is de komende 10 jaar alleen nog niet beschikbaar hiervoor.
• Kosten: de kosten van groene stroom, elektrolysers en brandstofcellen zijn nog steeds erg hoog. De verwachting is dat deze kosten de komende 10 jaar zullen dalen en zo meer met blauwe en grijze waterstof kunnen concurreren, maar dit blijft in de huidige tijd een uitdaging.
• Kennis: er is meer kennis nodig op het gebied van waterstof. Met meer kennis kunnen we waterstof op de juiste manier inzetten en kan het fungeren als bouwsteen van de energietransitie! Meer informatie? Lees onze infographic of neem contact met ons op!